Lý thuyết và bài tập trắc nghiệm phần di truyền học

 BÀI 1. GEN, MÃ DI TRUYỀN, QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN

---

A. LÝ THUYẾT TÓM TẮT

I. GEN

Gen là một đoạn phân tử ADN mang thông tin mã hoá một sản phẩm xác định (chuỗi pôlipeptit hay một phân tử ARN).
Cấu trúc chung của gen cấu trúc: (giảm tải)

II. MÃ DI TRUYỀN

1. Khái niệm:

Mã di truyền là là trình tự sắp xếp các nuclêôtit trong gen quy định trình tự sắp xếp các axit amin trong prôtêin.

Với 4 loại nuclêôtit tạo nên 64 bộ ba. Trong đó :

• AUG: là bộ ba mở đầu, mã hóa axit amin mêtiônin (ở SV nhân thực), foocmin mêtiônin (ở SV nhân sơ).
• UAA, UAG, UGA: là bộ ba kết thúc, không mã hoá axit amin nào

2. Đặc điểm mã di truyền:

• Đọc từ một điểm xác định theo từng bộ ba và không gối lên nhau. 
• Có tính phổ biến: tất cả các loài đều dùng chung 1 bộ mã di truyền (trừ một vài ngoại lệ).
• Có tính đặc hiệu: mỗi bộ ba chỉ mã hoá 1 axit amin.
• Có tính thoái hoá: nhiều bộ ba khác nhau cùng mã hoá một aa (trừ metionin và triptophan chỉ được mã hoá từ một bộ ba).

III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN (TÁI BẢN ADN)

1. Nguyên tắc:

• A liên kết với T bằng 2 liên kết hyđrô. 
• G liên kết với X bằng 3 liên kết hyđrô.

Nguyên tắc bán bảo toàn: Trong mỗi ADN con mới tạo ra, có một mạch của ADN mẹ còn một mạch mới được tổng hợp

2. Diễn biến: 

Xảy ra trong nhân tế bào,ở kỳ trung gian trước khi phân chia tế bào.

• Tháo xoắn phân tử ADN: Nhờ các enzim tháo xoắn (enzim Hêlicaza), 2 mạch đơn của phân tử ADN tách nhau dần tạo nên chạc tái bản (hình chữ Y) và để lộ ra 2 mạch khuôn.
• Tổng hợp các mạch ADN mới: 
  • Cả hai mạch ADN đều làm mạch khuôn. 
  • Enzim ADN polymeraza có nhiệm vụ gắn các nuclêôtit tự do với mỗi nuclêôtit trên hai mạch khuôn theo nguyên tắc bổ sung. 
  • Enzim ADN polymeraza chỉ tổng hợp mạch mới theo chiều 5’ – 3’ nên:
    
    • Ở mạch khuôn 5’ – 3’ thì mạch mới được tổng hợp từng đoạn (ngược chiều tháo xoắn) tạo các đoạn Okazaki. Sau đó các đoạn này được nối lại nhờ enzim nối (enzim ligaza).
    • Ở mạch khuôn 3’ – 5’ thì mạch mới được tổng hợp liên tục (cùng chiều tháo xoắn). 

3. Kết quả: 

Một ADN mẹ tạo 2 ADN con giống nhau và giống mẹ.

B. BÀI TẬP TRẮC NHGIỆM CƠ BẢN

Tải lý thuyết và bài tập trắc nghiêm miễn phí tại đây : Tải ngay